Ο σημερινός Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, διανύει την τελευταία περίοδο της ηγεμονίας του και αυτό το γνωρίζει καλά ο Τούρκος Πρόεδρος. Συνεπώς μπαίνει στη διαδικασία της καταμέτρησης των επιτευγμάτων του, αυτής της πολύ μακράς παραμονής του στην απολυταρχική, με μανδύα δημοκρατικής διαδικασίας, διακυβέρνησή του, στη χώρα του. Συγκρίνει τη δική του παρουσία με τους προκατόχους του, Μωάμεθ Β’ τον κατακτητή και τον Μουσταφά Κεμάλ και βλέπει ότι δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί τους και προσπαθεί να βρει τρόπους για να τους φθάσει ή και να τους ξεπεράσει, έστω και την τελευταία στιγμή της παρουσίας του στην εξουσία της Τουρκίας.
Ακόμη και από τον Ετζεβίτ υπολείπεται και αυτό δεν μπορεί να το αποδεχθεί. Έτσι επιστρατεύει κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο για να ικανοποιήσει την υστεροφημία του. Ανακάλυψε ξαφνικά τη «γαλάζια πατρίδα» για να πείσει τους Τούρκους πολίτες ότι η Τουρκία δεν χωράει στα όριά της και πρέπει να τα μεγαλώσει. Θέριεψε τον μεγαλοϊδεατισμό του και προσπαθεί να τον μεταφέρει στους υπηκόους του, μήπως έτσι κατορθώσει να κερδίσει χρόνο παραμονής του στην εξουσία.
Ξεκίνησε τις απειλές κατά της Ελλάδος, που θεώρησε στην αρχή εύκολο στόχο αλλά δεν κατάφερε τίποτε πέρα από το να συνεχίσει την προσπάθεια, εκμεταλλευόμενος κάθε ευκαιρία αδυναμίας της ελληνικής αντιδράσεως, ή δημιουργώντας ευκαιρίες με τη χρησιμοποίηση του όγκου των μεταναστών που συσσωρεύει στο έδαφός του.
Βρίσκει κατανόηση στο πρόβλημά του μόνο από τη Ρωσία και το Ιράν, αλλά και από τη διχασμένη Λιβύη και προσπαθεί να εκβιάσει τη Δύση, που γνωρίζει καλά ότι μόνο με τη συγκατάθεσή της, μπορεί να επιτύχει κάτι, όπως έγινε και το 1974 με την τουρκική απόβαση στην Κύπρο.
Ο Ερντογάν βρίσκεται αυτή τη στιγμή εγκλωβισμένος στα δικά του αδιέξοδα, ψάχνοντας για τη σωτηρία του, που απομακρύνεται όλο και περισσότερο. Οι δημοσκοπήσεις, που διεξάγονται συνεχώς, παρουσιάζουν βέβαια την πτώση της ηγεμονίας του, και αναγκάζει τον Τούρκο ηγέτη να προετοιμάσει το έδαφος για να πέσει στα «μαλακά».
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα κάνει. Εκείνο που μπορεί να προσδιορίσει κάποιος είναι τι μπορεί να κάνει, τι είναι εφικτό να κάνει. Να επιχειρήσει τώρα να υλοποιήσει τις απειλές του για «ξαφνικά. ένα βράδυ» δεν τον συμφέρει, γιατί ο μισητός του αντίπαλος, η Ελλάδα, του έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι αυτό θα το πληρώσει πολύ ακριβά όχι σε τοπικό επίπεδο αλλά σε γενικευμένο πόλεμο και γνωρίζει καλά τις αδυναμίες του. Συνεπώς θα επιλέξει να δημιουργήσει ένα κατάλληλο κλίμα που να δυσκολέψει τους διαδόχους του στην υλοποίηση των στόχων που θα θέσει.
Συνεχίζοντας τη ρητορική του μεγαλοϊδεατισμού του ο Ερντογάν και συντηρώντας την επιδίωξη της «γαλάζιας πατρίδας», δημιουργεί μια βάση από την οποία είναι υποχρεωμένοι να ξεκινήσουν οι διάδοχοί του. Δεν θα μπορούν να εγκαταλείψουν το όραμα του μεγαλοϊδεατισμού και να στραφούν προς την οικονομία και την κοινωνική πολιτική, γιατί γνωρίζουν όλοι ότι οι κυβερνήσεις δεν «πέφτουν» από την οικονομία, γιατί αυτό είναι παροδικό φαινόμενο στην κοινωνία. Πέφτουν είτε από χαμένο πόλεμο, είτε από ηθικά σκάνδαλα.
Το να κάνει πόλεμο ο Ερντογάν, υλοποιώντας το «ξαφνικά ένα βράδυ» αποτελεί τον πλέον σίγουρο τρόπο αποδομήσεως όλου του έργου του, της υπερεικοσαετούς διακυβερνήσεώς του, γιατί είναι «από χέρι» χαμένη η προσπάθειά του. Και δεν είναι ανόητος ο Ερντογάν να το επιλέξει.
Στην παρούσα φάση της κυβερνητικής ισχύος στην Ελλάδα, με την αποφασιστική διάθεση που εκπέμπει, δεν είναι εφικτή η επιλογή από πλευράς Ερντογάν της πολεμικής προσπάθειας υλοποίησης του «ξαφνικά ένα βράδυ». Φαίνεται, ως πρόσφορος τρόπος ενέργειάς του στην παρούσα φάση, η συνέχιση και εντατικοποίηση της ρητορικής των απειλών για να συντηρείται η έννοια του μεγαλοϊδεατισμού της Τουρκίας, προβάλλοντας συνεχώς τη «γαλάζια πατρίδα» και τη μαζική χρησιμοποίηση του όγκου των μεταναστών ως μέσον δημιουργίας προβλημάτων στην Ελλάδα.
Η εκμετάλλευση του πόθου των μεταναστών για αναζήτηση καλύτερης ζωής, εκ μέρους της Τουρκίας του Ερντογάν, υπερισχύει της ασφάλειας της ζωής τους και αδιαφορεί για τις απώλειές τους, αρκεί να προσθέσουν έστω και ελάχιστο πρόβλημα στην Ελλάδα. Ανθρώπινο υλικό μεταναστών υπάρχει άφθονο στην Τουρκία. Ποιος νοιάζεται για την ασφάλεια της ζωής τους; Ακόμη και τελείως γυμνούς έστειλε μετανάστες η Τουρκία του Ερντογάν στον Έβρο, μέσα στο αρκετά τσουχτερό φθινοπωρινό κρύο, για να δείξει πόσο δεν υπολογίζει την ανθρώπινη υπόσταση των μεταναστών, θεωρώντας τους εργαλείο για να ικανοποιήσει τους στόχους της.
Και για να απαντήσουμε στο ερώτημα «και μετά τι;» που είναι ο τίτλος του σημερινού χρονογραφήματος, θα πρέπει να προσδιορίσουμε την πορεία των γεγονότων, που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Ο Ερντογάν, αν δεν δημιουργήσει κάποιο θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα, για να παρατείνει την παρουσία του στην ηγεμονία της Τουρκίας, είναι «αναγκασμένος» για να δυσκολέψει όσο γίνεται περισσότερο το έργο των διαδόχων του, να φθάσει μέχρι του ακρότατου σημείου της προβολής του μεγαλοϊδεατισμού του με ρητορικές προκλήσεις, ώστε να εδραιώσει στη συνείδηση του τουρκικού λαού, ότι είναι ο μοναδικός ηγέτης που μπορεί να πραγματοποιήσει τα οράματά του της μεγάλης και ισχυρής Τουρκίας.
Αντιλαμβάνεται κάποιος εύκολα, ότι αν ο Ερντογάν παραδώσει την εξουσία στους διαδόχους του στην κατάσταση που θα έχει δημιουργηθεί, πόσο δύσκολο θα είναι γι’ αυτούς που θα τον διαδεχθούν, είτε να συνεχίσουν και να επαυξήσουν τις λεκτικές προκλήσεις έναντι της Ελλάδος φθάνοντας στη γενικευμένη σύγκρουση, είτε να ανασχέσουν την πορεία του μεγαλοϊδεατισμού και να ασχοληθούν με την εσωτερική αναδιοργάνωση της τουρκικής κοινωνίας επιβάλλοντας τον δυτικό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς. Και οι δύο επιλογές που έχουν να επιλέξουν οι διάδοχοι του Ερντογάν, θα είναι πολύ δύσκολες και για τον τουρκικό λαό και για τους διαδόχους. Και οι δύο επιλογές θα έχουνε επιπτώσεις και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και απαιτείται μεγάλη προσοχή από τις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης και της Ελλάδος για να αντιμετωπίσουν τις όποιες καταστάσεις δημιουργηθούν.
Μόνο μια ισχυρά Ενωμένη Ευρώπη με δική της αυτόνομη πολιτική εκπροσώπηση και δική της στρατιωτική δύναμη, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που ήδη δημιουργεί η ηγεμονική παρουσία του Ερντογάν στην Τουρκία, με τις μέχρι τώρα επιλογές του. Και η απάντηση στο ερώτημα «και μετά τι;» είναι ότι τίποτε δεν θα είναι εύκολο και προβλέψιμο. Το απρόβλεπτο θα κυριαρχήσει στην εξελικτική πορεία, γι’ αυτό απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση και ισχυρές κυβερνήσεις των χωρών της Ευρώπης, για να λαμβάνονται άμεσες αποφάσεις στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Τάσος Συμιγδαλάς
Εκδότης Ήλεκτρον
Επικεφαλής Κ.Υ.Μ.Α Ελληνισμού
Κίνημα Υπέρ Μνήμης Αξιών Ελληνισμού (Κ.Υ.Μ.Α)
